Francis Fukuyama: Lý thuyết về Nhà Nước hay Từ chuyên chế đến dân chủ

Nguyễn Trường

Trong Lời Tựa cuốn "Cội Nguồn Trật Tự Chính Trị" (The Origins of Political Order),  Francis Fukuyama đã viết: "Tác phẩm có hai nguồn gốc. Cảm hứng đầu tiên đã khởi dậy khi giáo sư cố vấn Samuel Huntington, Đại Học Harvard, yêu cầu tôi viết lời tựa tái bản cuốn 'Trật Tự Chính Trị Trong Các Xã Hội Đang Thay Đổi', xuất bản năm 1968. Cảm hứng thứ hai bắt nguồn từ thập kỷ Fukuyama dành  nghiên cứu 'các vấn đề thế giới thực tế của các nhà nước nhược tiểu và thất bại'  dẫn đến tác phẩm 2004 'Xây Dựng Nhà Nước: Quản Trị và Trật Tự Thế Giới trong Thế Kỷ 21'."[1]

Read More...

Khổng giáo và siêu cường Trung Quốc

Nguyễn Trường

Thế vận hội Bắc Kinh đã bế mạc. Cơn bão phê bình, biểu tình phản đối, những âu lo ô nhiễm ban đầu, hay hoan hô, ca ngợi các vận động viên giành được huy chương sau đó, đã cùng với thời gian giảm dần và trôi qua. Kế đó, việc phóng phi hành gia đi bộ lên không gian cũng đã thành công trong không khí phấn khởi , tự hào của quần chúng. Trong quá trình đó, hình ảnh Trung Quốc (TQ) cũng đã đổi thay. Lợi dụng các cuộc tranh tài để phân ranh giữa quá khứ của chính mình và những ước mong của thế giới về một tương lai tươi sáng hơn, TQ đã khéo léo giới thiệu với toàn cầu hình ảnh một quốc gia vừa thoát khỏi nghèo đói, chiến tranh, cách mạng, những tai ương tự tạo, để trỗi dậy như một siêu cường trên đường tiến tới phú cường và văn minh.

Read More...

Mô hình kinh tế chính trị Trung quốc

Nguyễn Trường

KỶ NGUYÊN TÂN TRUNG QUỐC Tại trung tâm Trùng Khánh, ở miền Tây Trung Quốc trên bờ Sông Dương Tử, một tháp tưởng niệm sáu tầng đã được xây cất  dành cho những người đã hy sinh trong cuộc chiến chống Nhật. Sau khi ngưởi Nhật phát động cuộc chiến xâm lăng vào năm 1937, chính quyền TQ đã phải di chuyển thủ đô từ Nam Kinh lên Trùng Khánh. Quyết định dời đô đã lôi kéo theo chiến dịch oanh tạc của Nhật, và Trùng Khánh đã bị tàn phá trong chiến tranh.

Read More...

Tự do dân chủ: kinh nghiệm Bắc Phi và Trung Đông

Nguyễn Trường

Từ Ai Cập đến Pakistan, tháng 2-2011 sẽ được nhớ như một tháng đầy biến động bất thường,  gây bối rối cho Hoa Kỳ. Người Mỹ đã say mê trước cảnh tượng tự do dân chủ vì họ cảm thấy chính họ lẽ ra đã phải được tham dự một cách nào đó. Khắp Bắc Phi và Trung Đông, nhiều phong trào quần chúng đã trỗi dậy đòi hỏi tự do và dân chủ trong hòa bình, điều trước đây họ thường nhìn về phía Hoa Kỳ như khuôn mẩu để noi theo.

Read More...

Francis Fukuyama : HànhTrình Tư Tưởng Từ “Chung Cuộc Của Lịch Sử” đến “Hoa Kỳ Ở Ngã Tư Đường”

A : Francis Fukuyama : Tư Tưởng Kinh Tế Chính Trị

Sau khi bức tường Bá Linh sụp đổ vào năm 1989, Fukuyama, trong một bài xã luận, đã đưa ra ý niệm Chung Cuộc của Lịch Sử . Luận thuyết nầy sau đó đã được tác giả triển khai và xuất bản dưới nhan đề Chung Cuộc của Lịch Sử và Người Cuối Cùng vào năm 1992, một năm sau khi Liên Bang Xô Viết tan rã. Trong cuốn sách đã đem lại tiếng tăm lừng lẫy, Fukuyama lập luận, quá trình tiến hóa của lịch sử nhân loại qua sự đấu tranh quyết liệt giữa các hệ ý thức khác nhau đã đến hồi kết thúc với sự toàn thắng của văn hóa Tây phương. Đó là hệ ý thức cơ sở trên những giá trị cốt lõi Cơ Đốc giáo mang tính phổ quát; và trật tự thế giới sẽ dần dà được định hình theo mô hình Dân chủ Tự do (liberal democracy). Nói một cách khác, chủ nghĩa tự do về chính trị và kinh tế (political and economic liberalism) đã toàn thắng, và từ nay cũng là mô hình duy nhất và tốt nhất cho nhân loại .

Suốt gần hai thập kỹ vừa qua, luận thuyết The End of History and the Last Man đã gặp nhiều chỉ trích gay gắt của nhiều tác giả từ cả hai phía tả cũng như hữu. Để trả lời những đả kích vừa nói cũng như phản ảnh những diễn biến trong chính trị thế giới từ mùa hè 1989, Fukuyama đã tìm cách biện minh lập trường trong phần hậu đính “Afterword: After the end of history”, nhân dịp tái bản lần thứ hai cuốn The End of History vào tháng 2 năm 2006, và tiếp theo đó, trong tác phẩm Hoa Kỳ ở Ngã Tư Đường: Dân Chủ, Quyền Lực, và Di Sản của Tân Bảo Thủ , xuất bản cùng năm .

Read More...

Phát triển và dân chủ

Bruce Bueno de Mesquita, George W. Downs

Nguyên Trường dịch

Giầu hơn nhưng không tự do hơn

Hơn 25 năm trước, khi Đặng Tiểu Bình mở cửa nền kinh tế, khởi đầu một giai đoạn phát triển như vũ bão, nhiều người ở phương Tây cho rằng cải cách chính trị nhất định sẽ diễn ra. Tự do hoá kinh tế, như người ta dự đoán, sẽ dẫn đến tự do hoá chính trị và cuối cùng là nền dân chủ.

Read More...

Francis Fukuyama: Lý thuyết về Nhà Nước hay Từ chuyên chế đến dân chủ

Nguyễn Trường    

Trong Lời Tựa cuốn "Cội Nguồn Trật Tự Chính Trị" (The Origins of Political Order),  Francis Fukuyama đã viết: "Tác phẩm có hai nguồn gốc. Cảm hứng đầu tiên đã khởi dậy khi giáo sư cố vấn Samuel Huntington, Đại Học Harvard, yêu cầu tôi viết lời tựa tái bản cuốn 'Trật Tự Chính Trị Trong Các Xã Hội Đang Thay Đổi', xuất bản năm 1968. Cảm hứng thứ hai bắt nguồn từ thập kỷ Fukuyama dành  nghiên cứu 'các vấn đề thế giới thực tế của các nhà nước nhược tiểu và thất bại'  dẫn đến tác phẩm 2004 'Xây Dựng Nhà Nước: Quản Trị và Trật Tự Thế Giới trong Thế Kỷ 21'."[1]

CỘI NGUỒN TRẬT TỰ CHÍNH TRỊ

Read More...

Francis Fukuyama và Phái Tân Bảo Thủ

Nguyễn Trường

A : Francis Fukuyama : Tư Tưởng Kinh Tế Chính Trị Sau khi bức tường Bá Linh sụp đổ vào năm 1989, Fukuyama, trong một bài xã luận, đã đưa ra ý niệm Chung Cuộc của Lịch Sử . Luận thuyết nầy sau đó đã được tác giả triển khai và xuất bản dưới nhan đề Chung Cuộc của Lịch Sử và Người Cuối Cùng vào năm 1992, một năm sau khi Liên Bang Xô Viết tan rã. Trong cuốn sách đã đem lại tiếng tăm lừng lẫy, Fukuyama lập luận, quá trình tiến hóa của lịch sử nhân loại qua sự đấu tranh quyết liệt giữa các hệ ý thức khác nhau đã đến hồi kết thúc với sự toàn thắng của văn hóa Tây phương. Đó là hệ ý thức cơ sở trên những giá trị cốt lõi Cơ Đốc giáo mang tính phổ quát; và trật tự thế giới sẽ dần dà được định hình theo mô hình Dân chủ Tự do (liberal democracy). Nói một cách khác, chủ nghĩa tự do về chính trị và kinh tế (political and economic liberalism) đã toàn thắng, và từ nay cũng là mô hình duy nhất và tốt nhất cho nhân loại .

Read More...